Schilder
Mathieu Weemaels woont in het hartje van Brussel en heeft zijn atelier op een
ruime zolderverdieping. Hier overheersen de tinten die in zijn pastels en
olieverfwerken terug te vinden zijn: grijstinten, gebroken wit, leikleur en oudroze. Gedempte kleuren die
zachtheid en broosheid suggereren.
Weemaels is
begonnen als pastelschilder en heeft zich meer dan vijftien jaar toegelegd op
textuur, mengtechnieken en lijnvoering. Zijn werk is intimistisch en het accent
ligt op de stilte en de schoonheid van de dingen. Omdat hij in de handel niet
altijd de gewenste kleurtonen vindt, maakt Weemaels zijn pastelkleuren zelf
door pigment, krijt, caoline, talk, water en olie samen te persen tot een
staafje. De verhoudingen tussen het pigment, kalk en gom maken het pastel
zachter of harder. De kwaliteit is beter dan die van de industriële pastels en
ze zijn ‘genereuzer’ , geven meer pigment af op het blad. In zijn ladekasten
liggen honderden krijtjes per kleur gerangschikt in alle nuances en
variëteiten.
Weemaels werkt niet met voorbedachten rade. Wat hij maakt, is
het resultaat van zijn dagelijks engagement met tekenen en schilderen. ‘In
zekere zin ben ik de observator van mijn eigen bezigheid en soms begrijp ik
zelf pas achteraf waarom ik iets deed.’ Door de jaren heen hebben zich bepaalde
thema’s aan hem opgedrongen. Zijn eerste werken zijn ontstaan in de intimiteit
van zijn atelier en stellen eenvoudige dagelijkse voorwerpen voor die er stonden
of die hij bij elkaar zette om een sfeer te creëren: kaarsen, een mantel
opgehangen aan een spijker, lappen stof of enkele tafeltjes … De voorwerpen zelf zijn niet het doel maar
het middel om een stemming te suggereren die doorgaans rust en vredigheid
ademt. Hij houdt vooral van het Belgische licht dat door het diffuse een
mysterieuze, nostalgische sfeer oproept.
In het begin
schilderde Weemaels vooral stillevens met jassen, vazen of gedroogde bloemen
tegen de achtergrond van een spiegel. Nadat hij op een tentoonstelling in
Londen de werken van Lucian Freud van nabij zag, besefte hij dat met het
schilderen van naakte lichamen een andere expressie aan een werk kan gegeven
worden.
Hij begon aan
een reeks met de titel ‘Gewichtloosheid’ en liet bij het schilderen de
contouren van het lichaam weg waardoor hij een illusie van lichtheid en
luchtigheid wilde oproepen. Het lichaam
zweeft als het ware in een ruimte, zoals de putti die in de Italiaanse
renaissance in de lucht hingen. ‘Terwijl de naakten van Lucian Freud
realistisch en sterk geschilderd zijn,
wil ik vooral modellen afbeelden die in gedachten verzonken zijn en wegdromen
alsof ze zich in een andere realiteit bevinden. Het gaat me niet alleen om het
lichaam maar vooral om het innerlijke.’
Net als de door
hem bewonderde Engelse schilder Francis Bacon, werkt Weemaels ook graag met
triptieken. De drie delen zijn entiteiten die toch naar inhoud en vorm bij
elkaar passen en een geheel vormen. De triptiekvorm biedt een bijkomende dimensie en zorgt
voor en bizar effect.
Een andere
kunstenaar die hij bewondert is de introverte schilder Pierre Bonnard die veel
naaktportretten maakte van zijn vrouw en zelfportretten kijkend in de
badkamerspiegel. De vrouw wordt ook vaak naakt in de badkamer afgebeeld. Weemaels
schildert een deel van de badkuip in tinten van vlekkerig grijs en grijswit met
een vage suggestie van badkraan en afvoer. Weer gaat het hem hier om
sfeerschepping en intimiteit.
Naast pastel
legt Weemaels zich ook toe op olieverfschilderen. Een techniek met andere
uitdagingen en exploratiemogelijkheden zoals het gebruik van meer textuur. Om
landschappen te schilderen begeeft hij zich bij voorkeur in de natuur, soms
worden foto’s gebruikt. Hier werkt hij abstraherend met weglating van veel
details zodat de essentie overblijft. De titel van het doek ‘Just green’ geeft
bijvoorbeeld weer dat alleen de groene kleur domineert. Rothko is niet ver weg.
In de meer precieze landschappen zal telkens het geometrische element aanwezig
zijn in de compositie. Het is de geometrie die rust in het werk brengt en
mogelijkheden openlaat voor de toeschouwer om erin te zien wat hij wil
zien. Weemaels wil voortdurend het spanningsveld
aftasten tussen abstraheren en representeren.
Bruni Mortier