Ellen Voets : Out in Africa
Ellen Voets is een
ware wereldreizigster. Zij bezocht verschillende continenten maar verlegde haar
focus naar Afrika waar de ruige, ongerepte natuur en de dieren een permanente
bron van inspiratie zijn.
Vroeger bezocht zij
alle dierentuinen in Nederland waar ze foto’s en schetsen maakte die ze in haar
atelier uitwerkte tot schilderijen.
Daarna kwam de wens om de dieren in kuddes te zien in hun natuurlijke
omgeving en maakte ze een twintigtal safari’s in de Afrikaanse wildparken.
‘Een safari is iets
anders dan een grote dierentuin. Het gaat om de hele beleving. Je hebt het
gevoel dat je teruggaat naar moeder aarde en één wordt met de natuur. Dieren in
het wild bekijken is immers veel spannender.’ aldus Ellen.
In het dagelijks leven
houdt zij zich bezig met styling, gadgets en multimedia maar in Afrika vallen
al die dingen van haar af. Door het
kijken, beleven, voelen en ruiken worden alle zintuigen benut . Hoe rustig en
mooi het er ook is, de spanning ligt altijd om het hoekje. ‘Wanneer je aan het
rijden bent en door de warmte wat indommelt, kan je ieder moment een bocht
omgaan en oog in oog komen te staan met een kudde buffels. Dat is fascinerend.’
Omdat ter plekke
schilderen niet mogelijk is, maakt zij
haar werken op basis van foto’s en snelle schetsen. Die indrukken brengt ze in
haar atelier op doek over met olieverf die ze met het paletmes bewerkt. Het nat-in-nat werken laat haar toe te spelen
met de verf. Met het mes ontstaan er
streken en vormen die je met het penseel niet kan verkrijgen. De verf mengt
zich zonder dat zij er volledige controle over heeft. Hoewel zij geneigd is figuratief te schilderen komt dat door het
gebruik van de messen meer abstraherend over.
Ellen heeft een eigen handschrift verworven maar houdt ervan te
experimenteren en ‘zijweggetjes’ te
bewandelen. In kleine werkjes in acryl probeert ze de craquelé -techniek
uit waardoor er leuke stukken in een werk kunnen ontstaan. Soms stopt ze voorwerpen in de verf om een grovere structuur te
verkrijgen. Gedroogde dennennaalden brengen reliëf in een werk en knoopjes,
kralen en stukjes metaal maken de kapsels van een Massai-danseres rijker. ‘Op
dat moment past het bij dat thema maar dan keer ik toch terug naar het spontane
werken met het mes want dat is mijn ding.’ vindt zij.
Haar eerste verre
bestemming was Zuid-Afrika waarbij voor haar toch telkens de dierenparken het
mooiste waren. Dat was het echte Afrika. Nu is Botswana voor haar het land bij
uitstek omdat daar ruimte is, veel wild en weinig toerisme.
Binnen de Afrikaanse
fauna gaat haar voorkeur uit naar de
olifanten omdat zij zo imposant zijn maar ook om het sociale gebeuren in zo’n
groep en om de textuur van hun huid. Dieren schilderen die in groep leven biedt meer mogelijkheden dan een
solist te schilderen. In een kudde is sociale interactie en meer beweging waar
te nemen. Maar bij een safari is wachten altijd het sleutelwoord. ‘Je moet veel geduld
oefenen, driekwart van een safari bestaat uit wachten. Als je geluk hebt, komen
de dieren dichterbij maar dat weet je nooit vooraf.’
Door de foto’s lukt
het haar om thuis opnieuw in de sfeer te komen. Eerst maakt ze een voorschets
waarin ze de compositie bepaalt en dan werkt ze tot ze in een sort trance
raakt. Dan voelt ze zich terug opgenomen in de sfeer van dat bepaalde moment en
kan ze vlot schilderen.
Elke reis brengt
nieuwe verrassingen met zich mee omdat in de natuur zoveel moois en spannends
gebeurt. ‘In de kleinere parken kom je al gauw de ‘big five’ tegen en de meeste
mensen hebben een geweldige safari gehad als ze die vijf gezien hebben. Maar op
een gegeven moment kom je een hele groep tegen en is dat een nog grotere
verrassing of het feit dat ze jongen bij zich hebben en een prooi verorberen.
Dan ruik je gewoon het bloed.’
Ellen slaagt erin haar
ziel in de portretten te leggen door de zienswijze, de keuze van de kleuren, de
beweging van het mes. Ook al liggen de dieren stil, in de streken van het mes
is de dynamiek altijd zichtbaar waardoor het lijkt alsof zij bewegen. Die actie
versterkt zij door haar techniek en dat maakt haar werken zo dynamisch. Haar
beste werken glijden als het ware uit haar hand en hebben meteen de goede
kleur. Er zit de nodige snelheid in en ze hebben vaak het minste gevecht
opgeleverd.
Het landschap wordt
hoogstens gesuggereerd door enkele toetsen. Het gaat haar vooral om de dieren die
worden gevangen in de streken en kleuren van de verf. De kleurtoetsen, het wild
en de achtergrond vormen een eenheid. Zij schildert de dieren zoals je ze in de
natuur ziet. Ze zijn vaak zo gecamoufleerd in de omgeving dat een goede gids
nodig is om ze te ontdekken. ‘Hoewel ik getraind ben in het speuren naar wild
en het traceren van uitwerpselen en sporen, is een gids nodig om niet aan dingen voorbij
te rijden. Als je goed kijkt tussen de struiken en de schaduwen van de bladeren
door, kan je opeens vier leeuwen zien liggen. Ze gaan zo op in de kleuren dat
je ze moeilijk ziet en ik wil ze daarom ook schilderen als kleurvlakken.’
In sommige werken
combineert Ellen dieren met mensen. Zo plaatst ze een zebra naast een
Himba-vrouw uit Namibië. Vaak schildert zij ze door elkaar. Haar personages
hebben uiterlijke kenmerken die verwijzen naar de plek waar ze leven. De
Himba’s uit de droge streken hebben hun
dreadlocks in de haren met leem en klei gemengd.
Die kleuren zijn de
echte Afrika-kleuren waar Ellen van houdt. Haar palet hangt af van de stemming
en de uitval. Soms zet ze een werk op met rood en geel maar gaandeweg zal ze
er, indien het een vlammenzee wordt, een contrasterende koele kleur in aanbrengen.
‘Het mag niet te saai worden want ik houd van kleuren. Ceruleum blauw breng ik
met een doekje aan om de lichtgrijze tinten te glaceren.’ Zij begint doorgaans
met een beperkt kleurenpalet van warme kleuren als gebrande sienna en napels geel voor de lichte delen die dan
al gauw zonovergoten lijken te zijn. ‘Ik heb een voorkeur voor
transparante kleuren als crimson , pruisisch blauw , indisch geel. Je
kan er nog meer mee spelen dan met de andere,
ze zowel gedekt opzetten als heel transparant.’
Met
haar warm en rijk kleurenpalet loodst Ellen Voets de kijker binnen in de rijke
Afrikaanse natuur die in al haar intensiteit op het doek wordt gebracht en
blijft fascineren.
Bruni
Mortier
Geen opmerkingen:
Een reactie posten