donderdag 29 augustus 2013

Modelschilderen in het Blauwhof







Het Blauwhof in Kessel was begin mei eens te meer de ideale plek om met enkele enthousiaste mensen  drie dagen te tekenen en te schilderen. Op initiatief van Chris Deltour konden een tiental schilders zich inschrijven voor deze reeks ‘vrij atelier’. Lessen werden er immers niet gegeven. De deelnemers waren – de ene wat meer dan de andere – ervaren tekenaars die elkaar soms om advies of commentaar vroegen maar ieder werkte op zijn manier en probeerde zo goed mogelijk de houdingen van de verschillende modellen op het blad te krijgen.
De eerste dag werd er vooral geoefend op korte houdingen. Een Algerijnse danseres in een los kleed nam telkens andere, soepele poses aan zodat de schilders lijnen en vlekken konden neerzetten die de essentie weergaven. Er waren poses van een half uur maar sommige duurden slechts enkele minuten. Dan komt het erop aan de lijnen van de houding direct op het blad te krijgen. Sommigen maken eerst vlekjes en zetten dan de lijnen erin, of omgekeerd. Allerlei technieken werden uitgeprobeerd: potlood, aquarel, pastel en stift werden door elkaar gebruikt. Chris, de organisatrice, merkte op dat er zich een interne kruisbestuiving voordeed. Wat meeviel bij de ene, wilde een ander ook uitproberen. De korte houdingen waarop de eerste dag vooral geoefend werd, waren ideaal voor de schilderhand om los te komen.
De tweede dag zagen de resultaten er veel beter uit. De schilders hebben de lijnen dan al wat in de hand en het is makkelijker om los te komen. Het model van die dag was gekleed in laagjes en droeg losse sjaals waarmee gewerkt werd. Mia Koeneman zette op één blad verschillende houdingen neer en fantaseerde met technieken en vormen. Voor de meer realistische schilders als Tejo was het moeilijk om de tekentechniek te laten varen en na enkele minuten weer met een nieuwe pose te moeten werken. Het ging erom details te laten vallen en niet te veel op het blad te willen zetten.
“Wie een hoofdje er te precies wil opzetten, gaat soms te prutserig werken. Zo’n hoofd mag best wegvallen.”, aldus Chris. Maar na een dag oefenen, stonden de lijnen meestal losser op het blad en durfden de schilders meer experimenteren. Voor Pascal Cottenier, architect van opleiding, bestond een vrouwenfiguur uit driehoekige vlakken. Hij probeerde eerst vlekken te zetten en een vage vorm te suggereren. Hij vond het belangrijk om bij de opbouw te beginnen met korte lijnen zodat de hand loskomt. Pascal, die vijftig jaar geleden in avondlessen geleerd had naar levend model te schetsen, vond dat je er snel terug in zat en had geen probleem met het tekenen van figuren.
De derde dag werd er gewerkt met een model dat aan de Schiele-meisjes deed denken met haar hoekige vormen en interessante beenderstructuur. Remi Geens had vroeger veel aan modeltekenen gedaan op de klassieke manier. In de academie van die tijd – bijna vijftig jaar geleden – moest er veel gemeten worden en met hulplijntjes gewerkt. Nu bestond de opgave er voor hem vooral in het ritmische in te tekening te krijgen. “Daar zijn verschillende methodes voor. Ik noem dat triangulatie, werken met driehoekjes, telkens doordenken en heel veel oefenen. Het moet constructief goed in elkaar zitten. Bij een figuur heb je afstand en volume en het moet ruimtelijk correct zijn. ”, aldus Remi.
Op de tafel in het atelier van het Blauwhof had Jef Creemers een tekst klaar gelegd over meester-schilder Sam Dillemans die met zijn schrijversportretten de aandacht van de media had getrokken. In dat interview las ik de volgende passage : “Ik durf gerust te beweren dat de tekenkunst de basis van alle beeldende kunst is. Je hebt natuurlijk ook intuïtie nodig in de kunst, maar als je het tekenen beheerst, is de kans veel groter dat je intuïtie juist zit. (…) Het woord academisch heeft tegenwoordig een pejoratieve betekenis gekregen. ’t Is alsof het een artistieke handicap is en in ieder geval volslagen passé. Voor mij is het in geen enkel opzicht een ouderwets begrip : het is van alle tijden en dus ook van nu.”

Een mooie samenvatting van het belang van goed tekenen en kijken, dat ook in deze boeiende workshop aan bod kwam.

Bruni Mortier

Geen opmerkingen:

Een reactie posten