Het
juweel zit in de lotus
Daniël
Ost
In 1888 schreef Frederik van Eeden ‘Ik heb de witte waterlelie
lief, daar die zo blank is en zo stil haar
kroon uitplooit in 't licht.’ Deze gevoelens gaan ook op voor Daniël Ost , de
bekendste bloembinder in België met een internationaal renommee.
Zoals een dichter woorden gebruikt en een musicus
klanken, zo verwerkt Ost bloemen en planten tot kunststukken waarmee hij een
wereld van emoties oproept. In zijn thuisstad
Sint-Niklaas ligt zijn bloemenzaak, waar hij bloemsculpturen en tuinen ontwerpt.
De ene keer werkt hij kleinschalig met een beperkte groep mensen, de
andere keer zijn het gigantische projecten met honderden medewerkers,
Osts palmares is indrukwekkend. Hij werd door
het Belgisch koningshuis uitgekozen om
de 60/40 viering van koning Boudewijn van bloemversieringen te voorzien, hij verzorgde de decors
voor modepresentaties van de duurste couturiers, voor de uitreiking van de
Oscars en ook voor het tempelcomplex Ninnaji in Kyoto. Op de Chelsea Flower
Show kaapte hij tweemaal de eerste prijs weg. In
Japan werd te zijner ere de Daniël Ost Japan Floral Society gesticht, onder hoge
bescherming van de Japanse keizerlijke familie. In de Japanse tuin in
Hasselt creëerde hij een bijzonder chrysantenfestival en in 2013 liet hij
tijdens het festival Tomorrowland op het water 4000 lelies
openbloeien.
De witte lotus is Osts lievelingsbloem. ‘Met de lotus kan ik om praktische redenen alleen
in Japan of Thailand werken. De plant moet met een soort fietspomp langs de stengel
met water volgespoten worden en zelfs dan heeft ze een beperkte houdbaarheid,
De lotus groeit in de modder en symboliseert purificatie. Bovendien zijn de planten het
mooiste ‘s nachts , als ze zich terug naar het water keren. Een lotus is een ballerina met dezelfde
elegantie. Een waterlelie is statischer, die rust. Op het moment dat de
bladeren zich ontvouwen, plooien ze zich naar elkaar toe en zoiets kunnen meemaken,
dat is uniek.’, vertelt Ost. Ter
nagedachtenis van de slachtoffers van Fukushima was hij uitgenodigd op een meer waar hij in een sloep tussen miljoenen
lotussen mocht varen, “Het was een
onvergetelijke ervaring maar tegelijk gaan
desastreuze toestanden door je hoofd, het contrast tussen zoveel poëzie
en schoonheid en de harde realiteit van de kernramp anderzijds.” Ost heeft in
Japan een uitzonderlijke status bereikt. Hij leerde er leden van de keizerlijke
familie kennen die hem ondersteunen waardoor hij in gebouwen kan werken waar
zelfs de Japanners niet binnen mogen.
De bloemstukken van Ost bestrijken een zeer ruim
palet, Aangezien hij een kind is uit het
land van Breughel en Rubens maakt hij graag barokke creaties terwijl het
minimalisme in de Japanse bloemsierkunst er de tegenpool van is .’Mijn naam in
Japan is De Brug’, zegt Ost, ‘omdat ik met mijn kennis en werkwijze een
verbinding vorm tussen het Oosten en het Westen’, Ost pendelt letterlijk en
figuurlijk tussen deze twee werelden maar zijn hart ligt in het land van de
ikebana waar een groot respect bestaat
voor de 17de-eeuwse bloemschilders uit de Lage Landen. ‘Ik ervaar er meer
respect en dedicatie voor de dingen die ze doen. Wij vinden alles zo
vanzelfsprekend en hechten minder waarde
aan vakmanschap.’
Terwijl in onze wereld een gemengd en overdadig
veldboeket hoog gewaardeerd wordt, appreciëren zij datgene wat tot in het
minimalistische uitgepuurd is.
Osts lievelingsschilder is Mark Rothko omdat die
de essentie van het schilderen weergeeft in de kleuren en de vorm. Zoals een schilder pigment gebruikt of een beeldhouwer steen, zo zijn
bloemen de bestanddelen voor de bloembinder.
Soms is
Ost zozeer onder de indruk van Rothko’s werk dat hij ermee aan de slag gaat en
binnen eenzelfde kleurenpalet bloemen en planten uitkiest. Ook Paul Klee bewondert
hij, In Klees schilderijen van tuinen
vind je datzelfde uitpuren dat in de Japanse kunst terugkomt.
Ost legt er de nadruk op dat de bloemstillevens uit de
Gouden Eeuw geen reële bloemstukken waren. Men bezat de techniek niet om de botanische diversiteit samen te brengen
noch om met bloemen uit verschillende
seizoenen te werken. Het zijn fantasiestukken terwijl wij nu de mogelijkheid
hebben om bloemen uit Nieuw-Zeeland te laten overvliegen en om het even welke
samenstellingen te maken. Wanneer Ost een Bourgondisch boeket wil maken , zit
de uitdaging vooral in de materiaalkeuze . Soms is het een ware kruistocht en wordt voor een boeket
600 km gereden, eer het juiste materiaal verzameld is en de precieze
kleurstelling getroffen.
‘De bloemschilderingen van de Fluwelen Breughel kan ik
nu beter maken dan hij in die tijd.’,aldus Ost. ‘Als ik die eenmaal gezien heb, weet ik hoe ze
in elkaar zitten. Als bloembinder kan ik die overtreffen. Niet technisch want ik
kan niet tekenen maar ik kan ze beter schikken en heb nu mogelijkheden die Breughel
niet had.’
Ost koestert enkele werken van de Japanse kunstenaar
Hiroshige maar verder wil hij zich niet beroepen op werken over botanische
kunst omdat hij zijn geest zuiver wil houden. Hij wil zijn eigen weg gaan
zonder te veel externe invloeden.
Ost werkt graag
seizoensgebonden met een voorkeur voor de herfst omdat de melancholie van het
najaar , de kleuren en de stemminggevoeligheid hem beter liggen dan de warmte
en het licht van de zomer. Van zijn leermeester heeft hij geleerd dat één bloem
soms meer kan zeggen dan tienduizend bloemen.
.
Info : wie bloemencreaties van Daniël
Ost wil zien of kopen kan terecht in twee winkels in België: de oorspronkelijke
winkel in Sint-Niklaas, de geboortestad van de kunstenaar, geopend in 1985, en
een prachtig gerenoveerd art-nouveaupand in de Koningsstraat in Brussel,
geopend in 2005.
Bruni Mortier
