Orde, reflectie en constructie in de werken van Hildegarde Handsaeme

In de Belgische druivenstreek nabij Brussel woont kunstenares Hildegarde Handsaeme. Als autodidact heeft zij een eigen uniek universum opgebouwd van schilderijen waarin vrouwen, dieren en muziekinstrumenten vaak terugkerende elementen zijn. Zij schildert met acryl op doek en tovert een kleurrijke wereld te voorschijn van zowel soepele als geometrische lijnen die kleurvakken vormen waarmee het volledige doek gevuld wordt. Handsaemes werken variëren in grootte van 50 x70 tot doeken van bijna 2 meter. Aan de basis liggen fijne potloodtekeningen die eerst met behulp van passer of liniaal op het doek worden aangebracht en die daarna met de vrije hand worden aangevuld. Zij vindt het belangrijk dat er een evenwicht in de belijning ontstaat en dat de kleuren harmoniëren. Als ondergrond gebruikt zij fijne kwaliteitsdoeken die met een aluminium frame achteraan versterkt worden zodat alles mooi strak zit. Zij werkt uitsluitend met acrylverf omdat die sneller droogt. Die verf wordt in lagen aangebracht en vooral de witte en gele partijen vragen veel verf vooraleer er een egaal resultaat bereikt wordt. De kleuren komen nooit direct uit de tube maar worden gemengd. ‘ Mijn kleurgebruik is gevoelsmatig bepaald. Afhankelijk van het onderwerp beslis ik welke kleuren ik zal gebruiken. In mijn recente werken domineren de felle kleuren maar af en toe wil ik dat een doek zachter overkomt.’ Handsaeme werkt beredeneerd en heeft een ontwerp klaar in haar hoofd voor zij begint te schilderen. Meestal groeit er tijdens het maken van een werk een nieuw idee voor een volgende. Er tekent zich in haar geest een patroon van nieuwe lijnen af en zo vloeit het ene werk voort uit het andere. Haar schilderijen dragen geen boodschap uit maar laten vorm en compositie primeren. Zo ontstond ten tijde van de Irakoorlog in 1991 een werk naar aanleiding van de microscopische bombardementen op doelwitten. Daarom heette dat eerste werk ‘Oorlog’. Onder impuls van kunstrecensent Ward Boon besliste zij verder te gaan op het pad van de kunst en ervoor te vechten. Na een korte cursus aan het BKO (Beeldende Kunstopleiding) kreeg zij de raad haar eigen weg te zoeken omdat de kunstschool haar persoonlijke stijl teniet zou doen. Handsaeme is dus een volbloed autodidact . Geen academische vorming, geen leermeesters en geen handboeken die haar verder helpen. Zij zoekt het allemaal zelf uit en weet precies wat zij wil : beheerst evenwicht op het doek en de vrije loop laten aan de fantasie. Een van haar werken draagt dan ook de titel ‘Vrije rode vogel’. Tegen een achtergrond van witte en blauwe vlakken staat een vreemde vogel die je met priemende ogen aankijkt. Zijn kleurrijke vleugels heeft hij uitgeslagen , klaar om weg te vliegen. Het rode symboliseert de drang naar vrijheid, het weg willen uit de beperkingen en de engheid. Uit werken als ‘Etude’ en ‘Instrumentaal’ blijkt haar voorliefde voor muziek en muziekinstrumenten. Piano, gitaar , banjo en viool worden telkens door vrouwen bespeeld. In de mooie lijnen van de instrumenten zijn de soepele vrouwelijke vormen duidelijk te herkennen. De gelijkenis met de werken van Picasso dringt zich hier op. ‘Picasso is inderdaad mijn grote voorbeeld.’, aldus Hildegarde. ‘Zijn kubistische periode en zijn enorme creativiteit spreken mij aan. Hij laat de realiteit los en construeert een nieuwe werkelijkheid door de vormen te veranderen.’ Zoals in het kubisme, behandelt Handsaeme haar onderwerp door het van alle kanten te bekijken en dat te tonen op het doek. Het werk geeft de indruk zonder perspectief in een plat vlak getekend te zijn. Voorwerpen en figuren worden fragmentarisch behandeld maar toch is de voorstelling makkelijk te herkennen en passen de stukjes mooi in elkaar. Als je Hilde vraagt door welke kunstenaars zij zich liet beïnvloeden antwoordt ze met een citaat uit een recensie van haar werk. “Iemand schreef over mij dat mijn werk zo origineel is naar vorm en inhoud dat het moeilijk is het ergens in een stroming te brengen of dat het zou kunnen worden vergeleken met dat van een eventuele evenknie. Alleen begaafde kunstenaars slagen erin van meet af aan van alles los te staan en geleidelijk te groeien in een herkenbare stijl. Dat is hoogst zeldzaam voor een kunstenaar." Een mooi compliment! Via internet is Hildegarde erin geslaagd ruime internationale bekendheid te krijgen. Nadat zij voor een schilderwedstrijd in de USA afbeeldingen van haar werk en haar profiel had doorgestuurd, werd een pagina aangemaakt waarop voor haar kon gestemd worden. Van de 350.000 deelnemers werd 1% geselecteerd en daarvan nog eens 1% door een jury. Zij was bij de gelukkige winnaars en als beloning werd haar werk geprojecteerd op een van de billboards op Times Square in New York. In 2000 behaalde zij in Rome een ereprijs in een internationale schilderwedstrijd zodat haar werk een gouden medaille kreeg en geëxposeerd werd in het Vaticaan. Haar werk bevindt zich in privé collecties in België, Frankrijk, Duitsland, de USA en Hong Kong. Info: volgende tentoonstelling Galerie: De ontdekking van de Hemel / Brusselsesteenweg, 72 1500 HALLE